Jeżeli lubisz czytać poezję, to dzisiejsze zadanie jest właśnie dla Ciebie.
Polega na napisaniu autorskiego wiersza o Świętach Bożego Narodzenia na kartce w kształcie bombki choinkowej.
Swoją pracę zachowaj do poniedziałku, kiedy to odkryjesz kolejną kartkę z kalendarza.
Wiersz to bardzo powszechny sposób wyrazu. Czytając go, oceniamy stojące za nim emocje i idee. Nawet w szkole, najczęściej dokonujemy interpretacji treści utworu, nie poświęcając uwagi niczemu innemu. Nieliczni zastanawiają się nad cechami dzieła, czy charakterem poszczególnych elementów jego budowy. Tymczasem wiersz to skodyfikowana forma organizacji tekstu, występująca w kilku specyficznych rodzajach. Warto poznać jego kolejne części składowe i nauczyć się rozpoznawać odmienne typy.
Wiersz składa się z kilku elementów, takich jak liczba strof, liczba wersów w strofie, liczba sylab w wersie, rymy oraz rytm. W zależności od tych cech, wiersze można podzielić na kilka rodzajów.
Oto niektóre z nich:
-
Wiersz biały: nie posiada żadnych rymów w klauzulach (końcówkach wersów). Pisali nim tacy poeci jak Cyprian Kamil Norwid czy Juliusz Słowacki. Do polskiej poezji wprowadził go prawdopodobnie Jan Kochanowski. Doskonałym przykładem wiersza białego może być "Moja poezja" Tadeusza Różewicza.
-
Wiersz sylabiczny: posiada stałą liczbę sylab w wersach. Ponadto charakteryzuje się stałym akcentem na przedostatniej sylabie wersu. Występuje tu również średniówka, czyli stały przedział w wewnątrz wersu, pojawiający się po danej liczbie sylab. Średniówka pojawia się w dziełach ośmiozgłoskowcach i dłuższych. Najczęściej zaś spotykanym wierszem sylabicznym jest jedenasto- i trzynastozgłoskowiec. Przykładem wiersza sylabicznego może być Pieśń XXV Jana Kochanowskiego (Czego chcesz od nas, Panie...).
-
Wiersz sylabotoniczny: posiada stałą liczbę sylab w wersach i stałe miejsce występowania sylab akcentowanych. Różnicą pomiędzy wierszem sylabicznym a sylabotonicznym jest miejsce pojawiania się akcentu. W wierszu sylabotonicznym może on wystąpić na dowolnej sylabie, nie zaś tylko na przedostatniej od końca. Reguluje to tym samym kolejne wersy dzieła. Znakomitym przykładem wiersza sylabotonicznego jest "Bzy w Pensylwanii" Jana Lechonia.
-
Wiersz wolny: nie posiada stałych reguł dotyczących liczby sylab, rymów, czy rytmu. Wiersz wolny charakteryzuje się swobodą formy i brakiem ograniczeń. Przykładem wiersza wolnego mogą być Wiersze miłosne Rainera Marii Rilkego.
-
Wiersz stroficzny: zbudowany z wyraźnie zaznaczonych strof. Są one wyraźnie wydzielone w strukturze dzieła. Wiersz stroficzny dzieli się na kilka podtypów, takich jak stroficzny ciągły, czyli zbudowany z ciągu wersów, bez podziału na strofy, np. bajka Ignacego Krasickiego Dewotka. (żródło: www.bing.com)